Sociaal ondernemers en duurzame start-ups kunnen voor grote organisaties een lichtend voorbeeld zijn om waarde belangrijker te maken dan winst. Marloes Tap kent als voormalig verduurzamer bij PwC en als sociaal ondernemer zowel grote trajecten als kleine stappen naar een meer duurzaam ingericht bedrijfsmodel. Ze vertelt over ervaringen, voorbeelden, obstakels en kansen op weg naar een economie met duurzame grondslagen.
Als antropologe, bedrijfskundige en sinds kort sociaal ondernemer overziet Marloes Tap alle dimensies van verduurzaming. Na haar studie culturele antropologie hield ze zich bezig met ontwikkelingsvraagstukken, die haar blik op de wereld en zichzelf veranderden. Omdat ze in de oplossingen het ondernemerschap miste, koos Tap voor bedrijfskunde als tweede master. Daarna verdiepte ze zich in nieuwe, duurzame businessmodellen, die het winstdoel verruilen voor het streven naar een zo groot mogelijke positieve impact op milieu maatschappij. Ze begeleidde bedrijven onder meer bij duurzaam inkopen, impact meten en circulaire processen.
Ze vertelt hoe ze in de loop van haar carrière ontdekte dat de urgentie van verduurzaming zo groot is, dat er voor haar geen andere manier van werken meer denkbaar is.
Als lid van het Corporate Sustainability Team van PWC hielp ze vervolgens om die organisatie te verduurzamen. Inmiddels is ze zelf sociaal ondernemer en brengt ze duurzaamheid heel tastbaar dichtbij door in haar woonplaats Arnhem een buurthuisproject te starten. Ze vertelt hoe ze in de loop van haar carrière ontdekte dat de urgentie van verduurzaming zo groot is, dat er voor haar geen andere manier van werken meer denkbaar is. En hoe ze die urgentie breed proeft en dagelijks inspirerende voorbeelden ziet van bedrijven die ook die duurzame afslag kiezen. In haar optiek is duurzame transformatie echt een omslag in denken en handelen. Niet een kwestie van je CO2-uitstoot wat terugdringen of een goed doel steunen naast je kernactiviteit. Het gaat om het ontwikkelen van een nieuw bedrijfsmodel, waarbij je niet je eigen bedrijf als belangrijkste uitgangspunt neemt, maar breed kijkt naar je plek tussen ketenpartners, klanten en stakeholders.
Volgens Tap is het als bedrijf belangrijk om te beseffen dat je in de waardeketen van elkaar afhankelijk bent en dat je de afzonderlijke agenda’s op elkaar moet afstemmen om impact te maken. Mik je bijvoorbeeld op klimaatneutraal ondernemen, dan is je eigen huis op orde brengen niet genoeg. Het echte verschil maak je door ketenbreed zo’n net zero-ambitie na te jagen. Tap noemt als voorbeeld hoe Moyee Coffee meer gelijkheid in de hele koffieketen brengt door het branden en verpakken te verleggen naar het land van herkomst. Dat maakt de koffieboeren daar tot volwaardige en gelijkwaardige partners in het proces. Als tweede voorbeeld noemt ze Mud Jeans, dat de mode-industrie wil veranderen door te beginnen met het meest populaire kledingstuk: de spijkerbroek. Mud Jeans gebruikt biologisch katoen en recyclet elk afgedragen exemplaar tot een nieuwe broek.
Dit soort start-ups ziet Tap snel groeien naar grote organisaties met een stevige impact binnen de branche waarin ze opereren. Ze geeft toe dat verduurzaming voor nieuwkomers misschien makkelijker is, omdat bestaande structuren en processen niet in de weg zitten. Volgens haar kunnen bestaande corporates wel profiteren van pioniers door hun handelswijze te kopiëren, op te schalen of door met ze samen te werken. Nieuwe, duurzame bedrijfsmodellen worden volgens Tap het nieuwe normaal. Ze dwingen alle organisaties te veranderen door te innoveren, het verdienmodel te veranderen of de waardeketen anders in te richten. Waar verduurzaming begint of tractie krijgt, maakt volgens Tap niet uit. De aanleiding kan de visie van de directie zijn, maar ook een idee van de afdeling duurzaamheid, een wens van medewerkers of nieuwe wet- en regelgeving. Zo lang er maar energie is voor verduurzaming en er voor iedereen aanknopingspunten zijn.
Zelf merkte Tap dat verduurzaming lang een kwestie van duwen en trekken was. En van zelf hard rennen. Ze waarschuwt dat trekkers van verduurzaming niet zelf alles moeten doen, maar echt alleen aanjagers moeten zijn. Daar zit de vergroting en versnelling op dit thema. Obstakels ziet Tap in de praktijk ook. Elke verandering zal altijd weerstand oproepen. De kunst is volgens haar om enerzijds de focus op de voorlopers te leggen en anderzijds niet te ver voor de troepen uit te lopen. Vooral voor de middelste managementlagen is verduurzaming vaak een extra kpi op een al vol bord met doelstellingen rond bijvoorbeeld agile werken, digitalisering en besparing. Toch gelooft Tap in de combinatie van een gezond verdienmodel naast een vergaande verduurzaming. Die balans is volgens haar te vinden als impact maken het belangrijkste bedrijfsdoel wordt en winst maken een middel om die grotere impact te bereiken.
Luister voor het hele verhaal onze podcast over duurzame transformatie, waarop dit blog is gebaseerd. Of lees meer over hoe House of Performance duurzaam ondernemen aanpakt. Dit is de negende aflevering van een serie HofP Podcasts over de Future of Work. Ik ga hierbij, soms met een sidekick, in gesprek met experts en managers over hoe werk en organisaties er nu en in de toekomst uit kunnen zien.
Niet gevonden wat je zocht? Misschien is dit wat voor jou:
Plan een belafspraak in met onze consultants om vrijblijvend te sparren.
